همزمان با آغاز سی‌وسومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، آئین گرامیداشت روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» و معرفی برگزیدگان نخستین دوره «هم‌خوان؛ نشان کتابخانه عمومی ایران» شامگاه شنبه ۲۴ آبان در تالار وحدت برگزار شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به آمارهای وزارت فرهنگ در پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌ها، بیان کرد که در سال ۸۲، ۶۳.۵ درصد مردم اعلام کردند که کتاب غیر درسی مطالعه می‌کنند. این آمار در سال ۹۴ به ۴۱.۴ درصد کاهش یافت و در پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان در سال ۹۸ به ۳۲.۸ درصد رسید. این کاهش در مدت ۲۰ سال، زنگ خطری برای جامعه به شمار می‌رود.
وی همچنین به بزرگداشت علامه طباطبایی در فهرست بزرگداشت‌های ۲۰۲۶ یونسکو اشاره کرد و گفت: او به عنوان طلایه‌دار گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی شناخته می‌شود. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد که در زمینه کتاب و مطالعه نیز ناترازی داریم که اگرچه به وضوح دیده نمی‌شود، اما اثرات عمیق و پایدار خواهد داشت.
صالحی ادامه داد که در شش ماه نخست سال جاری، به اندازه کل سال گذشته کتاب تولید کرده‌ایم، اما ناترازی در میزان مطالعه کتاب وجود دارد که باید به آن توجه شود.
وی همچنین به دو پیشنهاد برای حل این مسئله اشاره کرد و گفت: مدرسه باید تفکر بنیاد و مهارت‌محور باشد و این نیاز به همکاری بین نهاد کتابخانه‌های عمومی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این آئین، به ظرفیت‌های نهاد کتابخانه‌ها اشاره کرد و گفت: این نهاد دارای ۴۲۲۹ نقطه خدمت و حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار عضو فعال است. اگر این ظرفیت‌ها به‌طور هدفمند مدیریت شوند، می‌توانند ارزش‌های فرهنگی و اقتصادی قابل توجهی ایجاد کنند.
نظربلند با اشاره به تأثیر اقتصادی نهاد کتابخانه‌ها، گفت: این نهاد در طول یک سال، ۴٫۳ همت تأثیر اقتصادی ایجاد کرده است. همچنین سرانه سرمایه‌گذاری کشور در کتابخانه‌های عمومی برای هر ایرانی حدود ۲۵ هزار تومان است، در حالی که کتابداران توانسته‌اند سالانه حدود ۵۰ هزار تومان تأثیر اقتصادی برای هر ایرانی ایجاد کنند.
وی در ادامه به رویکردهای جدید نهاد کتابخانه‌ها اشاره کرد و گفت: این رویکردها بر پایه «ارتقای تنوع» و «گسترش دسترسی» شکل گرفته و می‌تواند به ساخت جامعه‌ای پویا و پیشرو کمک کند.
در پایان، برگزیدگان نخستین دوره جایزه «هم‌خوان؛ نشان کتابخانه عمومی ایران» معرفی شدند که شامل کتابخانه‌های مختلف از استان‌های مختلف کشور بود. همچنین دو جایزه ویژه نیز به شهر اِوَز به عنوان پایتخت کتاب ایران و کتابخانه شهدای گمنام اعطا شد.
نظرات کاربران